ناتوانی در پیش‌بینی تغییرات و تحولات محیط می‌تواند پرهزینه و جبران ناپذیر باشد. تصمیم سازی پیش‌نگر روشی كارآمد در عصر تحولات مداوم است. این مدل تصمیم سازی به شما كمك می‌كند از دریای متلاطم ناپایداری به سلامت گذر كنید و در ساحل فردا، فاتحانه با تصمیمی استوار فرود آیید. هر بازیگر شطرنج، استراتژیست نظامی یا ورزشكار می‌تواند به شما بگوید پیش‌نگر بودن چه سودمندی‌هایی به همراه دارد. اما راز بینش پیش‌نگری چیست و چگونه می‌توان از آن در تصمیم سازی سود برد؟

نباید انتظار داشت نخستین تصمیمی كه در ارتباط با موضوعات تجاری یا کسب و کار به ذهن ما وارد می شود از هر نظر ایده‌آل باشد، بلكه باید جرأت داشت و تلاش نمود كه تصمیم نهایی را با هدف دستیابی به 75% صحت و مناسبت، طراحی و اجرا نمود. مدل تصمیم سازی تایدا (TAIDA) که عنوان آن در حقیقت ترکیبی از حروف اول پنج واژه ی انگلیسی است، شیوه‌ایی استاندارد را معرفی می کند که با استفاده از آن می توان به نگرشی درست در زمینه ی تصمیم سازی تجاری دست یافت. آنچه در این مدل تصمیم سازی حائز اهمیت است، رعایت گام های متوالی آن است. اما تایدا دقیقاً چیست و چه مراحلی دارد؟

تصمیم گیری عقلایی یکی از آرزوهای دیرینه ی انسان بوده است. هر انسانی ذاتاً علاقه مند است بهترین تصمیم ها را برای کار و زندگی خود بگیرد و کلید دستیابی به این آرزو در دستان تصمیم گیری عقلایی است. اما تصمیم گیری عقلایی چیست؟ چگونه می توانیم تصمیم هایی بگیریم که عقلانی و خردمندانه باشند؟  

هر فردی در مسیر بلوغ و تکامل تصمیم هایی می گیرد که عجولانه و بدون تفکر هستند و در بیشتر مواقع نتیجه ایی جز پشیمانی فرد تصمیم گیر ندارند. اغلب نوجوانان و به ویژه جوانان از چنین تصمیم گیری هایی رنج می برند زیرا با رفتارهای عجولانه فرصت های مهم زندگی خود را می سوزانند و در مواقعی نیز موجب رنجش دیگران می شوند. برای نمونه قضاوت های نسنجیده و زود هنگام به برخی تصمیم های عجولانه می انجامند که جبران نمودن آن ها کار دشوار و بعضاً محالی است. هم اینک که این مطلب را می خوانید، جوانانی تنها به دلیل همین تصمیم گیری عجولانه در کنج زندان ها و ندامتگاه ها در حال پرداخت تاوان بی فکری و عجله کردن در تصمیم گیری هایشان هستند. واقعاً چگونه می توانیم با تصمیم گیری عجولانه مقابله کنیم و از تصمیم هایی که می گیریم پشیمان نشویم؟

به جز اولیای الهی هیچ کس نمی تواند ادعا کند تصمیم هایی که در طول زندگی گرفته همگی درست و بی عیب و کم و کاست بوده اند. به طور کلی انسان موجودی خطاپذیر است و همواره این احتمال می رود که در تصمیم گیری هایش دچار لغزش و اشتباه شود. اما بررسی زندگی انسان های موفق و مقایسه آن ها با افرادی که چندان موفقیتی در طول زندگی شان نداشته اند، نشان می دهد این گونه افراد افزون بر برخورداری از ویژگی های مشخص و متمایز کننده از توانمندی مهمی برخوردار بوده اند که به آن ها امکان داده پیش از عملی ساختن تصمیم هایشان آن ها را بازبینی و تحلیل کنند و با شناسایی نقاط قوت و ضعفشان، تصمیم های بهتری بگیرند. فراموش نکنیم که زندگی امروز هر فردی تا اندازه ی زیادی نتیجه ی تصمیم هایی بوده که تا کنون گرفته است. اگر بتوانیم تصمیم هایمان را درست تحلیل کنیم، نه تنها تصمیم های بهتری می گیریم، بلکه می توانیم به یک تصمیم ساز خلاق تبدیل شویم.

در سال های اخیر، دو اصطلاح "تصمیم سازی" با معادل انگلیسی Decision Making و "تصمیم گیری" با معادل انگلیسی Decision Taking در میان مترجمان و کارشناسان فارسی زبان مرتبط با علوم شناختی و مدیریتی کاربرد و رواج یافته اند. برخی بر این گمان هستند که این دو اصطلاح تقریباً یکی هستند و هیچ تفاوتی ندارند. برخی دیگر برای آن ها تفاوت و تمایز قائل هستند و کاربرد آن دو را متفاوت از یکدیگر می دانند. در این مطلب می خواهیم تفاوت این دو اصطلاح را فقط به لحاظ لغوی آن گونه که در زبان انگلیسی کاربرد دارند، تشریح کنیم.

تصمیم سازی به عنوان فرآیند بررسی، پیش بینی و ارزیابی پیامدهای حاصل از در پیش گرفتن گزینه های موجود و انتخاب قطعی یك گزینه برای رسیدن به هدفی مشخص تعریف شده است. تصمیم سازی  زمینه ی رشد عاطفی، اجتماعی و روانی فرد تصمیم ساز رافراهم می آورد. تصمیم سازی درست و سنجیده موجب دستیابی به موفقیت و شکل گیری احساس رضایتمندی در فرد می شود. هنگامی که افراد تصمیم صحیحی می گیرند و با پیامدهای مثبت تصمیم خود رو به رو می شوند،  حس مسؤولیت پذیری در آن ها توسعه می یابد و تکرار این رفتار به فرد كمك می كند پیامدهای تصمیم های خود را شخصاً بر عهده گیرد. اساساً افراد با تصمیم سازی  نیاز فطری خود به استقلال طلبی را ارضاء می کنند و با تصمیم سازی موثر و مطلوب اعتماد به نفس و خود باوری بیشتری می یابند.

تصمیم گیری به فرایندی گفته می‌شود که در آن فرد یا گروهی از افراد، با توجه به اطلاعات موجود و با توجه به هدفی که می‌خواهند دست یابند، یکی از گزینه‌های موجود را انتخاب می‌کنند. تصمیم گیری می‌تواند در موارد مختلفی از جمله زندگی شخصی، مدیریت، سیاست، اقتصاد و ... رخ دهد.